Слободни филмови во Кинотека на Македонија, по повод 10 години од формирањето на Слободен софтвер Македонија

Кога во 2002 година ја формиравме Слободен софтвер Македонија [2с.мк], светот беше поинакво место. Македонија, исто така. Оперативниот систем GNU/Linux беше генерално непознат. Софтвер на македонски јазик речиси и да не постоеше.

Целта што ја поставивме тогаш е во најскоро можно време да направиме комплетен оперативен систем на македонски јазик што ќе може да се користи за секојдневна работа. За околу половина година, тоа и го сторивме и веќе во 2003 година оперативниот систем GNU/Linux заедно со други десктоп апликации беше локализиран и преведен на македонски јазик.

Тоа не беше професионален превод; беше направен од луѓе кои во просек имаа 20 години и кои воглавно студираа технички факултети. И покрај се, тоа беше огромен придонес за развојот на информациското општество. Можен беше единствено поради тоа што софтверот што беше предмет на работа е слободен.

Велиме дека еден софтвер е слободен кога се исполнети четири услови: да може да се користи за било која намена, да може да се чита и проучува неговиот изворен код, да може да се прават промени и на крај да може тие промени да се објават јавно. За да бидат создадени и објавени преводите на македонски ги искористивме токму овие услови.

Денес голем дел од тие преводи се вклучени во локализираната дистрибуција на GNU/Linux што се користи во сите училишта во Македонија. Нашиот младешки преведувачки ентузијазам се претвори во мала успешна приказна.

Но, тоа е само почетокот. Во изминативе 10 години 2с.мк ја прошири својата дејност и направи уште многу работи кои ја помагаат локалната компјутерска, истражувачка, програмерска и хакерска заедница.

Тука се десетици предавања на факултетите во Скопје и Битола на разни теми поврзани со авторските права, дигиталните слободи, приватноста на интернет и слободниот софтвер и неговите општествени импликации. Потоа, помагање во ширењето на идеите и иницијативите поврзани со Википедија на македонски јазик, употреба на лиценците на Creative Commons во земјава, употреба на отворените стандарди за размена на податоци, промовирање на важноста на отворените податоци.

Овие термини вака нафрлени можеби не звучат привлечно, но тоа се темите кои денес ја одредуваат дебатата за улогата на државите и владите во употребата на технологиите и интернет, правата на граѓаните за располагање со јавните податоци и инфраструктура, како и контрола над нивните сопствени, приватни податоци, и управувањето и контролата над уредите, компјутерите и телефоните со кои поминуваме сѐ повеќе време.

Голем дел од овие наши активности се одвиваат во нашата хакерска лабораторија. Скопскиот хаклаб КИКА (КИКА е информации, култура, автономија) постои веќе три години и е главно сврталиште на хакери, програмери, активисти, дигитални уметници и истражувачи. Тој е уште една успешна приказна, бидејќи опстојува од донациите кои ги прават неговите членови и од нивната неуморна работа.

Најпопуларниот експеримент од нашиот хаклаб е лед коцката која во периодот од 4 до 9 мај се наоѓа на изложба во Кинотека на Македонија.

Но, тука сме и заради филмовите. Тие не се случајно одбрани. Тие ја раскажуваат приказната за слободниот софтвер и авторските права во дигиталното доба, но и ја прославуваат слободната култура. Се надеваме дека ќе ви се допаднат, и дека можеби ќе бидат поттик да ни се придружите во работата.

• Слободен софтвер Македонија
• Сподели

Влезот на сите проекции е слободен.